Personal Holocaust

A cover by Placebo for Alex Chilton's 1978 "Holocaust"
search for the rest great covers performed by Placebo and the originals too

Your eyes are almost dead
Can't get out of bed
And you can't sleep
You're sitting down to dress
And you're a mess
You look in the mirror
You look in your eyes
Then you realize

Everybody goes
Leaving those
Who fall behind
Everybody goes
As far as they can
They don't just care

They stood on the stairs
Laughing at your errors
Your mother's dead
She said
"Don't be afraid"
Your mother's dead
You're on your own
She's in her bed

Everybody goes
Leaving those
Who fall behind
Everybody goes
As far as they can
They don't just care

You're a wasted face
You're a sad-eyed lie
You're a holocaust

Η Οικονομική Κρίση ως Ηθοπλαστικός Παράγων;

"Της μεταπολίτευσης καημένη γενιά..."

Η γενιά των '80s στην Ελλάδα είχε την μεταπολίτευση και την επανόρθωση της "Δημοκρατίας". Στην Κύπρο είχε την εισβολή, την προσφυγιά και το ξαφνικό "θαύμα" της ανάπτυξης αργότερα με τον τουρισμό. Χλιαρά τα πράγματα όπως λέει ο Πορτοκάλογλου στην Ελλάδα, αρκετά πιο ζεστά έως και ζεματιστά εδώ πέρα. Ανεξαρτήτως σημασίας όμως, τα ιστορικά γεγονότα της κάθε περιόδου επηρέασαν την νοοτροπία και την ψυχοσύνθεση των ανθρώπων και ιδιαίτερα των νέων. Μπορεί η οικονομική κρίση σήμερα να επηρεάσει το ίδιο τη γενιά του 2000 και συγκεκριμένα τους Κύπριους νέους;

"Η Αναπτυξη της Προσωπικότητας του Κυπραίου"

Μαύρα κι άραχνα μας τα είπε ο δρ. Μικελλίδης την Πέμπτη στο "Καφέ της Μελωδίας" του Πνευματικού Ομίλου της Λεμεσού. Η "διάλεξη" (?) του περί της "Ανάπτυξης της Προσωπικότητας του Κυπραίου" ουσιαστικά προσπάθησε να στολίσει με πολλές αλλά παρόμοιες ταμπέλες τους Κυπραίους και την κουλτούρα τους.

Κατά την αντίληψη του δόκτορα λοιπόν, όλοι οι Κυπραίοι είναι κλέφτες, επιτήδειοι και διεφθαρμένοι. Το να είσαι καλός και τίμιος αποτελεί ύβρη και αιτία εμπαιγμού από τους άλλους. Αποτελεί "ιδιορρυθμία" κι έρχεται σ' αντίθεση με το "εθνικό μας σπορτ". "Αν δεν σε κλέψει θεωρείται βλάκας", ενώ το ίδιο αναμενόμενο είναι να μην παραπονεθείς για την αδικία, αφού μέσα στην κουλτούρα μας ενυπάρχει επίσης η δουλοπρέπεια, η υποταγή και η μη αντιδραστικότητα, η οποία μεταφράζεται ταυτόχρονα σε αδιαφορία σε όλα όσα γίνονται έξω από τον εαυτό του. Και ο μόνος τρόπος που ξέρει και θέλει ο Κυπραίος για να ανελυχθεί είναι με το γλύψιμο και μέσω του συντεχνιακού μέσου, ώστε να βολευτεί το σπουδασμένο παιδί, "το μωρό". Γιατί ο παιδοκεντρικός τρόπος αναφοράς, στον γιο κυρίως, και η προσπάθεια των γονιών και του υπολοίπου κύκλου να ευκολύνουν το παιδί διαιωνίζουν την ανωριμότητά του και την προσμονή του στο να τα βρίσκει όλα έτοιμα.

Το στόλισμα συνεχίστηκε κατακρίνοντας τις υλιστικές εμμονές που περνούν ακόμα και μέσα από την εκπαίδευση και το κυνήγι του γρήγορου κέρδους, φήμης, δόξας, με οποιοδήποτε μέσον. Γιατί "οι νόμοι στην Κύπρο είναι για τους άλλους." "Αν έχεις το κατάλληλο μέσον, αν γλύψεις τον σωστό, δεν χρειάζεται να είσαι νομοταγής." Αυτός ο ατομοκεντρισμός και η εγωιστική αντιμετώπιση φαίνεται να επικρατεί σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας. "Δεν μάθαμε να σεβόμαστε και να ενδιαφερόμαστε ο ένας για τον άλλον." Έτσι είναι μαθημένοι οι νέοι από τους γονείς τους, που "κανένας σήμερα δεν διά χρόνο για τα κοπελλούθκια του", αλλά και όσοι εμπλέκονται στη διαδικασία κοινωνικοποίησης. Δεν παρέχουν τα σωστά εφόδια και δεν ενδιαφέρονται πραγματικά για την ανατροφή της νέας γενιάς. "Τα κοπελλούθκια δεν έχουν καθόλου αυτοπεποίθηση. Είναι μια μάζα που ντύνεται! Δεν έχουν σχέσεις, φίλους."

Μιλώντας πιο αφαιρετικά στην ομιλία του, ο δρ. Μικελλίδης επέμεινε στη διαφθορά. Τα διάφορα σύγχρονα παραδείγματα, του δημοσίου, της αστυνομίας, του στρατού (το θέμα της φυγοστρατίας φάνηκε να απασχολεί ιδιαίτερα της παρευρισκόμενες μαμμάδες) και των ιδιωτών ακόμα, όλα αντικατοπρίζουν την φθορά της κυπριακής κοινωνίας και της κουλτούρας της γενικότερα. Γιατί όλοι αυτοί οι θεσμοί και τα υποσυστήματα είναι μικρογραφίες της κοινωνίας και παρουσιάζουν τα συμμπτώματα της καθολικής παθολογίας.

Ενώ λίγο πολύ συμφωνούμε με τον δόκτορα, δεν είναι δυνατό να μην προβάλουμε ενστάσεις. Πρώτον, περιπέφτει σε ορισμένες αντιθέσεις. Παραδείγματος χάριν, μιλά για δουλοπρέπεια και μη αντιδραστικότητα και ταυτόχρονα για ανυποταγή στους τυπικούς και άτυπους νόμους. Βάζει στους Κυπραίους δύο αντίθετες μάσκες την ίδια στιγμή. Δεύτερον, επέμενε πεισματικά ότι όλοι ανεξαιρέτως κατέχουμε αυτά τα συγκεκριμένα χαρακτηριστικά, μια μηδενιστική τάση που θυμώνει το ακροατήριο, ενώ αργότερα παραδέχεται ότι "υπάρχουν κι εξαιρέσεις". Τρίτον, ξεχνάει να αναφέρει άλλα στοιχεία που φανερώνονται έντονα από το συγκεκριμένο κοινό κατά τη διάρκεια της συζήτησης, όπως πατριαρχισμός και θρησκοληψία. Τέταρτον, παραδέχτηκε ότι "δεν υπάρχουν εισηγήσεις" για να ξεφύγουμε απ' αυτή την κατάσταση. Το μόνο που δήλωσε ήταν πως "έχουμε μπει σ' έναν φαύλο κύκλο. Για ν' αρχίσει η ανάκαμψις πρέπει να πιάσουμε πάτο." Ωστόσο, το πώς θα ανακάμψουμε, παραδέκτηκε πως δεν το ξέρει.

Το τελευταίο σημείο πραγματικά με έκανε να αναρωτηθώ γιατί σπατάλησα ανάμιση ώρα απ' τη ζωή μου εκεί... Αναμασώντας τετριμμένες δηλώσεις και παραδίδοντας τα όπλα καλυμμένος από τη μοιρολατρεία και απαισιοδοξία δεν προσφέρει τίποτα. Καταδικάζοντας την κοινωνία, μαζί και το μέλλον της την νέα γενιά, δεν λες τίποτα καινούργιο ή πρόσφορο. Αντιθέτως, η στάση του εξόργισε το κοινό του πνευματικού ομίλου, ως επί το πλείστον γιατροί και "άνθρωποι των γραμμάτων", οι οποίοι δεν θα περιέγραφαν τους εαυτούς τους έτσι, αν και Κυπραίοι. Υπήρχαν σημεία δε, που η συζήτηση ξέφυγε από τον αφαιρετισμό του θέματος και περιέπεσε σε μικροπρέπειες, προσωπικές επιθέσεις και επιμονή σε ειδικά θέματα ιδίου ενδιαφέροντος. Τελικά η πλειοψηφία του κοινού ήρθε για ν' ακούσει για την "ανάπτυξη της προσωπικότητας του Κυπραίου" ή επειδή ο Μικελλίδης έχει την φήμη του πελλού;

Πέμπτον και τελευταίο, η όλη παρουσίαση των κοινωνιολογικών και ιστορικο-ψυχολογικών αιτιών και χαρακτηριστικών, θα μπορούσαν να περιγράφουν και άλλες κουλτούρες εκτός των Κυπραίων. Αναφερόμενος στους Τουρκοκύπριους λέει ότι "εν το ίδιο πράμα μαζί μας τζαι παραπάνω", όμως θα μπορούσε κάλλιστα να πει το ίδιο και για τους Ελλαδίτες, τους Αμερικάνους, τους Γάλλους κτλ. Οι αξίες, στις οποίες αναφέρθηκε, ανακυκλώνονται λίγο πολύ σε όλες τις κοινωνίες, ίσως περισσότερο σε ειδικές υπο-ομάδες, αλλά δεν είναι αποκλειστικότητα των Κυπραίων. To Zeitgeist στην εποχή της παγκοσμιοποίησης μοιάζει από χώρα σε χώρα όμως δεν σημαίνει πως δεν υπάρχουν μονάδες ή και ομάδες που αντιστέκονται ή ακόμα και κοινωνικοποιούνται διαφορετικά. Ακόμα και μέσα στην ίδια την Κυπριακή κοινωνία. Ας μην τους βάζουμε όλους στο ίδιο καζάνι για χάριν των προκαταλήψεων και των κατεστημένων.

Ανήλικοι Μηχανόβιοι

Ανακοινώθηκε και φέτος η διεξαγωγή ερευνών έξω από σχολεία για μαθητές οι οποίοι οδηγούν χωρίς άδεια κι ασφάλιση. Οι τροχαίες παραβάσεις, συμπεριλαμβανομένων και τέτοιου είδους, κατέχουν την πρώτη θέση αριθμητικά στις λίστες της αστυνομίας. Οι ανακοινωθέντες έρευνες, όμως, δεν στοχεύουν στο "μάντρωμα" τέτοιων μαθητών-παραβατών ή στο μοίρασμα κλήσεων και προστίμων. Η αστυνομία φυσικά και ξέρει ότι δεν πρόκειται να υπάρξει καμιά διαφορά στην εγκληματικότητα με την σύλληψη λίγων νεαρών χωρίς άδεια οδήγησης. Απόδειξη, η ίδια η ανακοίνωση της έρευνας και η περιορισμένη διεξαγωγή της μοναχά κατά τον πρώτο μήνα της σχολικής χρονιάς. Ωστόσο, κάτι τέτοιο παραμένει αδίκημα και η αστυνομία οφείλει να δώσει το παρόν της.

Το αληθινό πρόβλημα, του οποίου ο έλεγχος είναι δυσκολότερος και περιπλοκότερος, είναι άλλο. Τα δεκαεξάχρονα και δεκαεφτάχρονα που χρησιμοποιούν μοτορούες για να μετακινούνται, όσον απρόσεχτα ή πελλάρικα κι αν οδηγούν, για αυτούς είναι απλά ένας τρόπος και μια "μόδα" μετακίνησης. Η άλλη "μόδα" που μοιάζει ανησυχητική, είναι οι ανήλικοι που ασχολούνται με το στήσιμο και την εμπορία μηχανών μεταξύ τους, οι οποίοι μπορεί και να ξεκινήσουν αυτό το χόμπυ ακόμα και από την ηλικία των δώδεκα ετών! Αυτό υπονοεί σωρεία παραβάσεων, οι οποίες ακολουθούν η μία την άλλη. Γιατί για να κάνεις την πλάκα σου στήνοντας μηχανές πρέπει να 'χεις εκτός από την δική σου και άλλη μία δεύτερη. Αν όχι, πρέπει τουλάχιστον να 'χεις άλλα εξαρτήματα. Πού βρίσκει ένας δωδεκάχρονος τα λεφτά για αυτά που χρειάζεται; Ίσως να μην τα έχει, οπότε η λύση είναι να τα κλέψει. Φυσικά οι ασχολίες του δεν μένουν κρυφές στις παρέες του και πολλοί συνομήλικοι θα τον πλησιάσουν για να κάνουν το ίδιο, κάνοντας τους εαυτούς τους συνεργούς και διαπράττοντας περισσότερα αδικήματα. Μπορεί ακόμα να συνεχίσουν με μεγαλύτερες μηχανές και την προσθήκη εξαρτημάτων που τις κάνουν επικίνδυνες, την ανταλλαγή και την παράνομη πώληση τους, ή ακόμα και την χρήση τους σε παράνομες δραστηριότητες.

Ίσως ακούγεται ως ένα είδους άκακης εφηβικής δραστηριότητας, απ' αυτές που σταματάνε μετά το σχολείο. Αλλά βλέπετε πως δεν είναι. Και το χειρότερο είναι πως συμβαίνει τις πλείστες φορές εν γνώση και κάλυψη των γονιών. Είτε είναι αδιάφοροι, είτε μαλθακοί και συνάμα υπερπροστατευτικοί, υπάρχουν οι περιπτώσεις των γονιών που γνωρίζουν τα κατορθώματα των γόνων τους και δεν τα εμποδίζουν. Είναι πολυάριθμες οι αναφορές δε, για γονιούς οι οποίοι κλήθηκαν σε αστυνομικό τμήμα να μαζέψουν τα παιδιά τους και αντί να τα επιπλήξουν ή να νιώσουν ένα ελάχιστο ίχνος αισχύνης, αυτοί επιτέθηκαν εναντίον των αστυνομικών, νομιμοποιώντας με τον τρόπο αυτό τις παράνομες πράξεις τους.

Εκτός αυτού, οι πιθανότητες εξιχνίασης και σύλληψης υπόπτων εκμηδενίζονται με τα ελάχιστα εργαλεία στα χέρια της αστυνομίας. Εκτός από το αυτόφωρο, η κλοπή μηχανής μπορεί ν' αποδεικτεί με την πρόσφατη αλλαγή χρώματος ή εξαρτημάτων. Η παράνομη πώληση με τον έλεγχο των αριθμών κυκλοφορίας και του ονόματος του ιδιοκτήτη. Παρόλα αυτά, οι γονείς και πάλι επιχειρούν να καλύψουν με δικαιολογίες και ψέματα που έχουν γίνει ήδη λίγο πολύ γνωστά κι έχουν πάψει πια να πείθουν. Η νομοθεσία όμως, ακόμη τα δέχεται, δένοντας τα χέρια των ανακριτών.

Τί πρέπει ν' αλλάξει για να μειωθούν τέτοια περιστατικά; Μπορούν να αμφισβητηθούν τα λεγόμενα ενός πολίτη βάση υποψιών και να ερευνηθούν ιδιωτικά υποστατικά; Και ποιός είναι ο καλύτερος τρόπος πρόληψης, όχι μόνο για ανήλικους αλλά και για τους γονείς τους, εκτός από την προστασία ιδιωτικής περιουσίας;